همه چیز درباره زه راکت تنیس

دلیل اهمیت زه‌های راکت

تصور کنید که می‌توانستید خودروی جدید خود را پیش از خرید در تمامی بخش‌های آن شخصی‌سازی کنید و موتور آن را نیز خود انتخاب کنید. در این صورت، مطمئنا موتوری قدیمی را برای خودروی رویایی خود انتخاب نمی کنید؛ درست است؟ مسلم است که هنگام انتخاب موتور برای خودروی خود، نخست کمی به تحقیق می‌پردازید تا ببینید چه نوعی از موتور بیش از همه برای شما و نیازهایتان مناسب است و هیچ‌گاه صرفا ارزان‌ترین موتور ممکن را برای آن انتخاب نمی کنید. در نتیجه، در خرید راکت نیز وقتی که صدها دلار را صرف خرید یک راکت نو کرده‌اید، نباید آن را به یک زه قدیمی که بر روی راکت قبلیتان نصب بوده است تجهیز کنید! اما جالب است که بدانید بسیاری از تنیسورهای کم‌تجربه چنین حرکتی را انجام می‌دهند و به همین دلیل، هیچ‌گاه عملکرد بهینه راکت خود را تجربه نمی‌کنند. زه راکت و کیفیت آن، تاثیری اساسی بر روی حس و عملکرد یک راکت در بازی تنیس دارند؛ زیرا تنها بخشی از راکت هستند که تماسی مستقیم با توپ تنیس دارد. تنوع بسیار زه راکت در بازار و نحوه نصب نه چندان آسان آن بر روی راکت تنیس، می‌تواند انتخاب و خریداری این بخش از راکت را به کاری دشوار و شاید کمی ترسناک برای شما تبدیل کند! به همین دلیل، تصمیم گرفته ایم تا طی یک مطلب جامع، تمامی مباحث و موضوعات مربوط به زه راکت را به شما آموزش دهیم. امیدواریم که با مطالعه این مطلب، بتوانید تصویری شفاف‌تر از موتور محرک راکتتان و نقش آن در بازی تنیس داشته باشید.

جنس و ساختار زه

ماده سازنده یک سیم راکت، مسلما اهمیتی بسیار در عملکرد آن دارد. زه راکت معمولا از یکی از این چهار ماده ساخته می‌شود: روده مصنوعی (نایلون)، زه‌های مولتی فیلمان، روده طبیعی و پلی‌استر.

در ادامه، ویژگی‌های هر یک از این چهار دسته زه راکت را به‌صورت اجمالی مورد بررسی قرار می‌دهیم.

زه‌های راکت ساخته شده از روده مصنوعی (نایلون)

سیم‌های ساخته شده از روده مصنوعی، ارزان‌قیمت‌ترین نوع از زه‌های راکت به شمار می‌روند. این دسته از زه‌ها، معمولا از نایلون ساخته شده‌اند و نسبت به قیمتی خود، عملکرد بسیار مناسبی را به نمایش می‌گذارند.

مزایای زه‌های روده مصنوعی

• قیمت مناسب
• یک انتخاب همه‌کاره و خوش‌قیمت

معایب زه‌های روده مصنوعی

• عملکرد و حس بازی متوسط
• عدم برخورداری از نقطه قوت قابل توجه و برجسته در هیچ زمینه

زه‌های راکت ساخته شده از زه‌های مولتی فیلمان

زه‌های راکت مولتی فیلمان (multifilament) از زه‌هایی متشکل از هزاران فیبر پیچیده شده در کنار یکدیگر ساخته شده اند و حس بازی مشابه با زه‌های ساخته شده از روده طبیعی را به بازیکن خود ارائه می‌کنند. این دسته از زه‌ها، در بازه قیمتی وسیعی تولید می‌شوند و می‌توان نمونه‌هایی متفاوت از آنها را در بازار جهانی با قیمتی از 5 تا 20 دلار خریداری کرد.

مزایای زه‌های مولتی فیلمان

• حس بازی بسیار خوب
• تنوع قیمتی بالا
• فشار کم به ساعد بازیکن
• قابلیت حفظ کشش عالی
• نزدیک‌ترین زه از لحاظ عملکرد و حس بازی به زه‌های ساخته شده از روده طبیعی

معایب زه‌های مولتی فیلمان

• کنترل متوسط بر روی توپ
• حس نرم و کرخت توپ در برخی از نمونه‌ها
• دوام نه چندان بالا، خصوصا برای بازیکنان قدرتی

زه‌های راکت ساخته شده از روده طبیعی

این دسته از زه‌ها، از روده گاو ساخته می‌شوند و زه‌های مولتی فیلمان را می‌توان مستقیما جایگزین مصنوعی و غیر حیوانی آنها دانست. زه‌های ساخته شده از روده گاو کشش خود بر روی راکت را بهتر از هر نوع دیگری از زه راکت حفظ می‌کنند و حس بازی و عملکرد ارائه شده توسط آنها نیز بسیار بهتر از سایر انواع زه راکت است. سبم‌های ساخته شده از روده طبیعی، فشار کمتری نیز به دست بازیکن وارد می‌کنند و برای بازیکنانی که دچار مشکلات ساعد هستند بسیار مناسبند؛ اما این دسته از زه، گران‌قیمت‌ترین نوع زه راکت تنیس نیز به شمار می‌رود و همین قیمت بالا و البته منشا حیوانی این محصول، آن را از گستره انتخاب‌های برخی از تنیسورها حذف می‌کند.

مزایای زه‌های ساخته شده از روده طبیعی

• حس بازی عالی، بهتر از هر نوع دیگر زه راکت
• توانایی بی‌رقیب در حفظ کشش (تنشن) بر روی هد راکت
• فشار بسیار پایین به دست بازیکن
• قابلیت نصب و استفاده با کشش‌های بسیار بالا بدون مشکل

معایب زه‌های ساخته شده از روده طبیعی

• گران‌قیمت‌ترین نوع زه راکت

زه‌های راکت ساخته شده از پلی استر

زه‌های پلی استری اخیرا بازار زه راکت را به قبضه خود در آورده اند و به یکی از محبوب‌ترین انواع زه راکت در میان بازیکنان حرفه‌ای تنیس تبدیل شده اند. این نوع از زه‌ها، سختی بالاتری نسبت به سایر انواع زه راکت دارند و به همین دلیل، می‌توان با کمک آنها کنترلی بیشتر بر روی توپ داشت و با تسلطی بیشتر به توپ ضربه زد. این عوامل باعث می‌شود که بتوان با راکتی که به زه پلی استری تجهیز شده است، اسپین و سرعتی بسیار در ضربات به توپ وارد کرد. توجه داشته باشید که زه‌های پلی استری به دلیل ویژگی‌های عملکردی متفاوت و سختی بالای خود، چندان برای بازیکنان مبتدی مناسب نیستند.

مزایای زه‌های پلی استری

• دوام بالا
• کنترل عالی بر روی توپ
• اسپین عالی

معایب زه‌های پلی استری

• قدرت نه چندان بالا
• فشار زیاد به دست
• از دست دادن سریع کشش بر روی هد

گیچ یا ضخامت زه راکت

گیج زه راکت، به معنای ضخامت آن است و هرچه عدد گیج یک زه بالاتر برود، بالعکس با زه نازک‌تری روبرو هستیم. اما مشکلی در رابطه با اندازه‌گیری گیج زه راکت تنیس وجود دارد و آن هم عدم وجود یک واحد و جدول استاندارد برای این مولفه است. در واقع، هر شرکت سازنده زه راکت، واحدی اختصاصی را برای اندازه‌گیری گیج محصولات خود برگزیده است که اعداد آن، کمی با دیگری متفاوت است و به صورت مستقیم به واحد انتخابی زه‌های کمپانی دیگری قابل تبدیل نیست. برای مثال، گیج 16 زه راکت ساخت یک شرکت، ممکن است با گیج 16L یا 16.5 شرکتی دیگر برابری کند. (L در گیج زه، مخفف کلمه Light است و یک زه 16L، کمی از یک زه 16 نازک تر و دارای گیج حدودی 16.5 است.) به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم ضخامت هر زه را با واحد استاندارد میلی‌متر بررسی کنید و توجه چندانی به گیج اعلامی سازنده آن نداشته باشید. صرف نظر از اینها، اگر بخواهیم تاثیر ضخامت یک زه راکت بر روی عملکرد آن را به طور کلی مورد بررسی قرار دهیم، باید بگوییم که زه‌های نازک‌تر معمولا اسپین و قدرت بیشتری را برای ضربات شما رقم می‌زنند و زه‌های ضخیم‌تر، کنترلی بیشتر را بر روی توپ در اختیار شما قرار می‌دهند و مسلما به دنبال استحکام ساختاری بالاتر خود، از دوامی بیشتر نیز برخوردارند.

تنشن یا کشش زه راکت

تنشن یا کشش، به معنای سفتی و فشار زه‌ها بر روی هد راکت است. هر زه راکت، بازه کشش یا تنشن بهینه‌ای دارد که با واحد پوند، توسط سازنده آن ذکر می‌شود و می‌بایست آن را در همین محدوده از تنشن بر روی راکت نصب کنید. این بازه معمولا در حدود 50 الی 60 پوند است. شما می‌توانید زه راکت خود را با تنشنی بیش از میزان پیشنهادی سازنده آن بر روی راکت خود نصب کنید؛ اما در این صورت، گارانتی آن را باطل خواهید کرد و مسئولیت مشکلات احتمالی آن، بر عهده خودتان خواهد بود. به طور کلی، هرچه تنشن زه راکت شما بر روی هد راکت بیشتر باشد، کنترل بیشتری بر روی توپ خواهید داشت و در مقابل، هرچه زه راکت را با کشش کمتری بر روی راکت نصب کنید، قدرت بالاتری در ضربات در اختیار خواهید داشت. به طور معمول، بازیکنانی که دستانی قدرتمند‌تر دارند، زه‌های راکت خود را با تنشنی بالاتر بر روی راکت نصب می‌کنند و بازیکنان مبتدی‌تر یا ریزنقش‌تر، می‌بایست زه راکت خود را با کششی کمتر بر روی راکت نصب کنند. اگر نمی دانید که تنشن مناسب برای سطح بازی و نوع زه و راکت شما چه میزان است، پیشنهاد می‌کنیم میزانی بسیار متوسط و میانی را انتخاب کنید و رفته رفته با کسب تجربه در بازی، این میزان را افزایش یا کاهش دهید. به عبارت دیگر، اگر به قدرت بیشتری در راکت خود نیاز داشتید، کشش زه راکت خود را دو الی سه پوند کاهش دهید و اگر حس کردید کنترل مناسبی بر روی توپ ندارید، آن را به همین میزان افزایش دهید.

زمان مناسب برای تعویض زه راکت

برخلاف باور بسیاری از تنیسورها، پاره شدن زه راکت تنها زمانی نیست که می‌بایست به فکر نصب یک زه جدید بر روی راکت خود باشید! اگر یک بازیکن معمولی تنیس هستید و این ورزش را به صورت تفریحی دنبال می‌کنید، می‌توانید قانونی ساده را برای تعویض زه راکت خود در نظر بگیرید و به تعداد روزهایی که در هفته به بازی تنیس می‌پردازید، زه‌های راکت خود را نیز به همین تعداد در هر سال تعویض کنید. برای مثال، اگر پنج روز در هفته تنیس بازی می‌کنید، بهتر است که زه‌های راکت خود را پنج بار در سال نیز تعویض کنید. با این وجود، اگر از زه‌های پلی استر بر روی راکت تنیس خود استفاده می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم که آنها را در فواصل زمانی کمتری تعویض کنید. این دسته از زه‌های راکت، کشش خود بر روی راکت را در مدت کوتاه‌تری نسبت به سایر انواع زه راکت از دست می‌دهند و دیگر نمی توانند حس بازی، کنترل و قدرت اولیه خود را به بازیکن ارائه کنند.

در نهایت، زه راکت یکی از اجزای بسیار مهم آن است که نقش برجسته آن در بازی توسط بسیاری از تنیسورها نادیده گرفته می‌شود. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم که زین پس با دقت بیشتری زه راکت خود را انتخاب کنید و همچنین آن را در فواصل زمانی مرتب نیز تعویض کنید تا همواره بهترین عملکرد راکت خود را تجربه کنید.

شما معمولا چه نوعی از زه را بر روی راکت خود نصب می‌کنید؟ آیا شما نیز زه راکت خود را مرتبا تعویض می‌کنید؟ پاسخ خود به این سوالات را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبین راکت ران در میان بگذارید.